Read this page in:

Ngā tautoko ā-pūtea me ngā whakamananga

Me pono ngā kerēme a tō pakihi mō te momoho, pūkenga, ngā hua whakamātautau, tautoko rānei, tae atu ki ērā mō ō kaimahi, hua, ratonga rānei. He mea whakaputa noa ēnei kerēme hei whakaawe i ngā kiritaki mō ngā painga o te haere ki tētahi pakihi kaua ki tētahi atu, ā, ka riro mai tētahi huanga whakataetae mūrere mēnā kāore i te tika.

Ngā kerēme mō ngā tohu me ngā pūkenga

Kaua rawa koe e kerēme i tētahi mematanga, whakaaetanga rānei nō ngā whakahaere ahumahi engari rawa mēnā kua whakaaehia tō mematanga, ā, kei te mana tonu. Me oti i a koe ngā kerēme ka puta i a koe te whakatutuki mō ngā tohu, pūkenga rānei. Kaua ngā kerēme e whakawhirinaki ki ngā tono tārewa, ngā tiwhiketetanga tārewa, ngā wāhanga mematanga rānei.

Tauira: I whakatārewatia tētahi pakihi hanga whare mai i te Registered Master Builders Federation nā tētahi amuamu mō te kounga o ngā mahi ki tētahi whare. Ahakoa te whakatārewatanga, i whakapuaki tonu te pakihi he mema ia nō te Registered Master Builders Federation, ā, ka whiwhi ngā kiritaki i ngā Pūtāhui Tohunga Hanga Whare (Master Build Guarantee) mō ngā mahi i mahia. I ētahi atu āhuatanga i whiwhi te kamupene i ngā utunga mō ngā Pūtāhui Tohunga Hanga Whare engari kāore i tukuna ngā tono me ngā utunga ki Ngā Ratonga Tohunga Hanga Whare (Master Build Services) kia tīmata rā anō ngā mahi hanga i te whare. Nā tēnei, i te kaihautanga o te pakihi, kāore i kapi ētahi o ngā kiritaki i te Pūtāhui Tohunga Hanga Whare. I whakaharaina ngā tumuaki o te kamupene, i whainatia, ā, i whakahaua ki te utu paremata.

Ngā kerēme mō te angitu

Kaua rawa koe e tuku kerēme whakakotiti mō tōu ake angitu. Ki te whakaputaina he kerēme mō te angitu o tētahi hua, ratonga, mō te pakihi ake, me mātua tika, whaimana hoki tēnei kerēme. Ko ngā kerēme ka puta i a koe mō ngā angitu o mua, pērā i tētahi tohu i whakawhiwhia i ngā tau e rua ki mua, me mātua whakaatu i te wā o taua tohu. Hei tauira, e kerēme ana tētahi wharekai ko ia te 'wharekai utu iti rawa pai rawa o te tau', i whakawhiwhia ki te tohu i te rima tau ki mua, ka takahi tēnei i te Fair Trading Act engari rawa mēnā i āta whakaaturia te wā o te tohu.

Tauira: I tohaina e tētahi kaihoko whare ngā mātārere e whakapae ana ko ia kē te take i hokona ai te whare. Engari, ehara ko ia te kaihoko i te whare, ā, kāore i taea e ia te kī nāna kē ahakoa pēhea. I whakaharaina, i whainahia hoki te kaihoko whare me tōna kamupene hoko whare.

Ngā tautoko ā-pūtea me ngā whakamananga

Hei hāpai i tētahi hua, ratonga rānei, ka hiahia pea tō pakihi ki te whakamahi i tētahi whakamananga mai i tētahi tangata whai mana, whakahaere whai mana rānei. Me matua tika ngā kerēme whakamananga, ā, me mātua whakaae taua tangata, whakahaere rānei kia whakaputaina e te pakihi te kerēme.

He takahi ā-ture te whakaputa i ngā kerēme teka, whakakotiti rānei e tautokona ana, e whakamanatia ana rānei tētahi hua, ratonga rānei e tētahi tangata, whakahaere rānei, engari kāore i te tika tēnei. Kei roto i aua whakamananga ko ngā tiwhikete hauora, haumaru hua rānei. Kaua rawa hoki ngā pakihi e kerēme i tētahi whakamananga mai i tētahi whakahaere pakimaero, kua whakamararatia rānei.

Me whakaputa anake i tētahi kerēme mō te whakamahi a te tangata i tētahi hua mēnā he tino whakamahi ia i taua hua. Ko ngā kerēme a te tangata e whakamana ana i te hua, ratonga me pono, ā, me mana ināianei tonu.

Tauira: I tukuna e tētahi pakihi ngā pukapuka mahi mō te koreutu ki ngā kura, ā, i whakahokia mai ngā utu mai i ngā pānui hokohoko kua whakaaturia i runga i ngā pukapuka. I teka te kerēme a tētahi kaimahi ko ia te tiamana o tētahi komiti kura o te rohe i a ia e haere ki te tono i ētahi kaiwhakaputa pānui hokohoko. I kerēme teka anō te pakihi i whakamanangia te kaupapa e ngā tari kāwanatanga e rua. I whakaharaina, i whainahia hoki te pakihi.

E kore e tautokona, e whakaaetia rānei e Te Komihana Tauhokohoko ki tētahi whakahaere, tangata, kaupapa, rautaki whakatairanga rānei, ā, ki te puta he kerēme pēnei ka takahi i te Fair Trading Act.

Ngā whakamātautau me ngā rangahau

Ka taea ngā hua o ngā whakamātautau me ngā rangahau e arotau ana ki tētahi hua, ratonga rānei te whakahua i roto i ngā pānui hokohoko. Ki te pēnei, kaua rawa ngā hua e tahupera kia tino arotau ake. Me oti i ngā pakihi te tuku taunakitanga hei whakatūturu i te tika me te hāngai o ngā hua, ki te werowerohia.

Ki te pā ngā kōrero ki tētahi whakamātautau parau, rangahau parau rānei ka takahi tēnei i te Fair Trading Act. He mea nui anō kia kaua ngā tauākī ka puta e whakakotiti i ngā kiritaki e ai ki te āhua, whānui, paerewa rānei o tētahi whakamātautau, rangahau rānei.

Pānuitanga ingoa pai

Ko te pānuitanga ingoa pai ko ngā whakamātau ērā a te pakihi ki te waihanga i tētahi āhua pai ake mōna, ana hua, ratonga rānei i roto i ngā whakaaro o ngā kiritaki.

Hei tauira, ka ngana pea tētahi pakihi ki te whakaatu i tētahi āhua hāpai i te taiao mā te whakamahi i te taiao i roto i ngā pānui hokohoko, hoahoa rānei e tohu ana i ngā aihe, ngā tipu rānei. Tērā rānei, ka whakamahia pea e koe he tangata rongonui, me ngā hononga tika, hei whakatairanga i tētahi hua me te whakapiki i tōna ingoa pai.

Mēnā kua puta tētahi whakaaturanga, ka takahi pea tēnei i te Fair Trading Act mēnā ka kitea kei te whakaputahia he āhua kāore nei e taea te whakapūmau. Waihoki, kaua rawa ngā pānui hokohoko e whakaputa i tētahi āhua mō tō hua, ratonga rānei e kore e taea te tautokona e ngā meka.

Te hangarau (puffery, exaggeration)

E kore e aukatia e te Ture te hangarau - ko ngā kōrero whakanene ēnei e tino mōhiotia ana, ā, e kore nei e taea te whakakotiti tāngata. Engari, me tūpato tonu koe kei whakaputahia he kerēme e whakapaetia ana he tika engari kīhai i te tika. Pānui atu anō i ngā kōrero mō Ngā kupu umanga, ngā kōrero whakanene me te hangarau.

Ehara koe i te mea e kerēmehia ana e koe – Pepa Meka – Whiringa-ā-nuku 2011 ({asset_metadata_calltoactionLinkInternal_asset_file_size_in_bytes^divide:1024^round} KB)